نوشته‌ها

نکاتی که باید در هنگام خرید پارچه رعایت کنید
۱ – پارچه را متناسب با لباس مورد نظر انتخاب کنید.

۲ – تکه‌ای از پارچه‌ را در دستانتان مشت کنید تا مطمئن شوید پارچه خیلی زود چروک نمی‌شود، اگر پارچه در دستان شما خیلی زود چروک شد از خرید این پارچه منصرف شوید.

۳ – اگر پارچه سفید و مرطوبی را روی پارچه تیره کشیدید و پارچه سفید خیلی زود رنگ گرفت این پارچه بعد از شست و شو رنگ زیادی از دست خواهد داد.

۴ – با دست، پارچه را از دو جهت  ( تار و پود ) بکشید تا از استحکام پارچه اطمینان حاصل کنید.

چند نکته در نگهداری از لباس‌های پشمی
۱ – لباستان را با یک فرچه نازک و سخت تمیز نمایید.

۲ – جیب‌های لباس پشمی را پس از استفاده خالی کرده و در جای سرد آویزان کنید.

۳ – لباس‌های پشمی‌ای که چروک شده در بخار حمام قرار دهید تا چروک‌ها برطرف شود.

۴ – برای آنکه عمر لباس‌های پشمی طولانی شود، پس از دو روز پوشیدن، یک روز از آنها استفاده نکنید.

در صورت خیس شدن لباس‌های پشمی، موارد زیر را رعایت کنید
۱ – لباس‌ها را روی بخاری، شوفاژ و یا در معرض آفتاب رها نکنید.

۲ – در ماشین خشک کن آن را خشک نکنید.

۳ – در جای صاف آن را پهن کنید و بگذارید با هوای اتاق خشک شود.

نگهداری از مخمل و ابریشم
پارچه‌های مخمل و ابریشم اگر تا شوند و در کمد یا چمدان نگه‌داری شوند، خط می‌اندازند که جلوه و بافت پارچه از بین می‌رود، این پارچه‌ها را دور یک استوانه بپیچید و تا نکنید.

جلوگیری از چروک و تا خوردن لباس
هنگام تا زدن لباس‌ها و قرار دادن آنها در چمدان برای اینکه مابین لباس، خط تا نیفتد، در محل تا، یک تکّه دستمال یا کیسه فریزر بگذارید.

جلوگیری از چروک شدن شلوار
هنگام سفر، جمع‌آوری و قراردادن لباس‌ها در چمدان بسیار مهم است. اگر می‌خواهید شلوارها در حین بسته‌بندی در چمدان چروک نشود، توصیه می‌شود ابتدا قسمت بالای شلوار را قرار دهید، سپس بقیه لباس‌هایتان روی آن بگذارید و بعد پای شلوار را روی لباس‌ها برگردانید.

جلوگیری از باز شدن پلیسه دامن
برای اینکه پلیسه ی دامن در هنگام خشک شدن باز نشود، توصیه می‌شود کمربند روی پلیسه‌ها ببندید.

خوشبو کردن کمد لباس
برای اینکه کمد لباستان خوشبو باشد، هرگز لباس‌های کثیف و عرق کرده را به مدت طولانی در کمد آویزان نکنید؛ در ضمن می‌توانید شیشه‌های عطر خالی را لابه لای لباس‌هایتان بگذارید.

حفظ خط شلوار
برای اینکه شلوار شما خط اتوی خوبی داشته باشد، در محل خط انداختن شلوار صابون بکشید و سپس اتو کنید.

حرکت روان زیپ
برای باز و بسته شدن بهتر زیپ، کمی صابون با نوک مداد نرم و یا حتی کمی روغن چرخ روی لبه دندانه‌های زیپ بمالید.

جلوگیری از جذب گرد و خاک در پارچه
مانتو، چادر و شلوارهای مشکی، گرد و غبار محیط را به خود جذب می‌کنند. مواد نرم کننده و ضد الکتریسیته زیادی به بازار آمده است که برای برطرف کردن این مشکل استفاده می شود. بهتر است بدانید که مواد پاک‌ کننده به جا مانده در پارچه باعث جذب گرد وخاک می‌شود. معمولاً در هنگام استفاده از مواد پاک‌ کننده، کمتر از مقدار مواد توصیه شده در دستورالعمل کارخانه مصرف‌ کنید و یا آبکشی را بهتر انجام دهید.

شست و شوی کت و شلوار و پالتو
اینگونه لباس‌ها را نباید در آب شست وشو داد، بلکه باید خشک‌شویی شوند. هنگام اتو‌کشی باید از بخار و حرارت ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد انجام شود.

توصیه‌ای در شست وشوی لباس‌های پشمی
اگر لباس پشمی را در آب ولرم محتوی یک قاشق گلیسرین آبکشی کنید، پارچه نرم و لطیف می‌شود و ضمناً مانع از ایجاد خارش پوست بدن می‌شود.

اسپاندکس (spandex) یا نخ لاکرا (lycra) نوعی از الیاف مصنوعی با خاصیت کششی فوق العاده می باشند که دارای کاربرد های زیادی در صنعت پوشاک هستند. اسپاندکس برگرفته از لغت (expands) به معنی گسترش یابنده است. لاکرا بسیار مقاوم بوده و قابلیت کشش تا ۵ برار طول عادی خود را داراست به همین سبب در موارد بسیاری کارایی دارد.

کارایی و استفاده

نخ لاکرا یا اسپاندکس در پروسه تولید پارچه همانند نخ های دیگر به پارچه اضافه می شود که پارچه ی تولید شده اصطلاحا پارچه لاکرا نیز نامیده می شود اما دلایل  فراوانی برای افزودن نخ لاکرا به پارچه وجود دارد:

  • قابلیت الاستیکی بودن لاکرا باعث می گردد تا سایز لباس پس از شست و استفاده، تغییر نکرده و به شکل اولیه ی خود باز گردد ( بر خلاف پارچه های پنبه که دارای تغییر سایز و فرم می باشند )
  • نخ ویسکوز خالص، به تنهایی دارای استحکام بسیار پایینی می باشند  و به تنهایی قابل بافت نیستند. با استفاده از لاکرا  به آن استحکام می بخشند.
  •  لاکرا در پوشاکی همچون جوراب و دستکش ، جایگاه آن ها ثابت میکند.
  • به لباس حالت تحرک پذیری بالایی می دهد که در پوشاک ورزشی و ایروبیک، بسیار مفید است.
  • از حالت کششی و استرج آن در مد استفاده کرده و لباس های جذابی را پدید می آورند.

عملیات پرزسوزی

پارچه‌های پنبه‌ای به علت اینکه از الیاف staple تشکیل شده‌اند، دارای سطح پرزدار و کرکی هستند و هدف از پرزسوزی (از بین بردن پرزهای سطحی آن است که از نخ یا سطح پارچه بیرون زده و آن را غیر جذاب می‌کند. برای زدودن این پرزها، نخ را از یک محفظه شعله مانند عبور می‌دهند تا پرزهای سطحی آن سوزانده شود و در دوخت و سایر مراحل ایجاد مشکل ننماید. چنانچه این پرزها در رنگرزی باقی بمانند بیشتر رنگ جذب می‌کنند و سطح کالا را پررنگ تر می‌کنند. اصولاً در این گونه عملیات و چاپ نیز پرزسوزی نقش اساسی دارد. در حالت کلی پرزسوزی برای پارچه‌هایی صورت می‌گیرد که باید تکمیل سطح براق در آنها صورت بگیرد. قبل از پرزسوزی پارچه را برس زده و تراش می‌کنند که در این عمل الیاف سطحی پارچه در یک ارتفاع معین کوتاه می‌شود. در ماشین‌های پرزسوزی مقداری از ناخالصی‌های نباتی هم سوزانده می‌شود و این عمل به مراحل بعدی ازجمله سفیدگری کمک می‌کند. در استفاده از این ماشین، کالا باید قبلاً از ماشین برس و تراش عبور کرده باشد. ممکن است به جای ماشین لراش از ماشین سمباده هم استفاده شود. ماشین‌های پرزسوری بر دو نوع می‌باشند: ۱) ماشین‌های پرزسوزی شعله‌ای ۲) ماشین‌های پرزسوزی با سطح داغ. در هر دو ماشین، پارچه به سرعت از جلوی سطح داغ یا شعله عبور داده می‌شود. سرعت باید به نحوی تنظیم شود که بدون اینکه کالا آسیب ببیند پرزهای سطحی سوزانده شود. کالا نباید کاملاً آب را از دست دهد محفوظ بماند. در هر دو ماشین در ابتدای ورود، پارچه از یک سیلندر داغ که از آن بخار عبور می‌کند گذرانده شده تا سطح پارچه دارای رطوبت یکنواخت گردد و از سوختن آن جلوگیری شود. بعد از عمل پرزسوزی پارچه به قسمت خاموش کننده جرقه برده شده که در این مرحله ممکن است از آب یا بخارآب استفاده شود.

عملیات آهارگیری

نخ‌های تار چون تحت کشش هستند و تحت حرکت نوسانی زیادی قرار می‌گیرند بنابراین احتمال پارگی در آنها زیاد است. به این علت آهار برای کاهش پارگی و پرزدهی و افزایش راندمان به کار برده می‌شود. مواد آهاری لایه‌ای از سطح نخ را تشکیل می‌دهند که این مواد به دلیل سفت و سخت بودن از قابلیت جذب آب و نفوذ رنگ به داخل الیاف جلوگیری می‌کنند. آهار به کار رفته عمل رنگرزی را نیز با مشکل مواجه می‌کند بنابراین قبل از شروع عملیات تکمیلی این ماده باید از روی پارپه جدا شود. آهار مصرفی دو منشأ دارد. اگر از جنس پلیمرهای محلول در آب باشد با یک شست و شوی ساده در آب گرم از بین می‌روند مانند پلیمرهای پلی وینیل الکل و پلی اکریلیک. اگر از جنس نشاسته باشد برطرف کردن آن مشکل است به دلیل عدم حلالیت نشاسته در آب. در این حالت باید از عملیات آهارگیری به یکی چهارروش استفاده کرد.

۱) روش تخریبی: ارزان و قدیمی‌ترین روش که در آن از هیچ ماده شیمیایی استفاده نمی‌شود. در این روش پارچه به مدت ۲۴ ساعت در آب با درجه حرارت ۲۵ تا ۴۰ قرار گرفته و باکتری‌های موجود در آب تکثیر شده و به تخریب نشاسته می‌پردازند.

۲) استفاده از اسید: اسید استفاده شده در این روش اسید کلریدریک و اسید سولفوریک بوده که باعث حل شدن سلولز علاوه بر نشاسته می‌باشد که برای عدم انجام این اتفاق غلظت اسید، حرارت و مدت زمان باید کنترل شود.

۳) استفاده از آنزیم: آنزیم‌ها عمل سلکتیویتی دارند یعنی بدون اینکه به سلولز تشکیل دهنده آسیب بزنند نشاسته را تجزیه می‌کنند.

۴) استفاده از مواد اکسید کننده: در این روش از موادی مانند آب اکسیژنه، پرسولفات سدیم، هیپوکلریت سدیم، برمیت سدیم و کلریت سدیم و … استفاده می‌شود.

عملیات مرسریزه کردن

عمل مرسریزه کردن که به افتخار کاشف آن، جان مرسر، نامگذاری شده در حقیقت قرار دادن پارچه‌های پنبه‌ای در محلول‌های قوی قلیایی مانند سود، پتاس، هیدروکسید لیتیوم و آمونیاک می‌باشد. کاشف این عمل برحسب تصادف متوجه شد که در حین عبور دادن سود از پارچه‌های پنبه‌ای، غلظت محلول قلیایی کاهش یافته و پارچه پنبه‌ای هم جمع شدگی قابل توجهی پیدا می‌کند. در سال ۱۲۹۰ فردی به نام هوراس لو در حین این عمل پارچه را تحت کشش قرار داد تا از جمع شدگی آن جلوگیری نماید و سپس متوجه شد شفافیت قابل ملاحظه‌ای به پارچه داده شده است. این عمل مبنای مرسریزه کردن قرار گرفت. مرسر کالا را در درجه حرارت معمولی با سود ۵۵ تا ۶۵ درجه توادل و بدون کشش عمل نمود که نتیجه حاصل عبارت بود از: جمع شدگی – افزایش مقاومت کشش افزایش تغییر طول تا حدپارگی – افزایش جذب آب – افزایش افینیتی برای رنگ‌ها و انجام واکنش در حرارت‌های پایین.

عوامل مؤثر در مرسریزاسیون

۱) غلظت سود به کاربرده شده (یا قلیایی دیگر)

۲) درجه حرارت

۳) میزان کشش

۴) مدت زمان

حداکثر تورم در غلظت سود معادل ۱۷۰ گرم بر لیتر ایجاد می‌شود و شفافیت ماکزیمم در غلظت سود معادل با ۲۶۰–۳۰۰ گرم بر لیتر در حین اعمال کشش. همچنین هرچه درجه حرارت کاهش باید شفافیت افزایش می‌یابد. باید این نکته ذکر شود که در اثر افزایش کشش شفافیت افزایش می‌یابد و در صورتی که جمع شدگی کالا به صفر برسد شفافیت فوق‌العاده خواهد بود اما خواص رنگ پذیری نسبت به حالتی که کالا تحت کشش قرار نگرقته کاهش می‌یابد.

پارچه‌های بافته‌شده با استفاده از دو یا مجموعه‌های بیشتری از نخ که در زوایای قائم به یکدیگر در هم بافته می‌شوند، ایجاد می‌گردند. نوع گسترده‌ای نیز از طریق بافندگی تولید می‌شوند. لباس بافته‌شده از طریق در هم بافتگی دو مجموعه از رشته‌ها، یعنی رشته‌های تار و پود شکل می‌گیرد. این رشته‌ها براساس نوع بافت یا طراحی به یکدیگر در هم بافته می‌شوند. رشته‌های تار، آنهایی هستند که به‌صورت طولی در راستای طول پارچه جاری می‌شوند، اما رشته‌های پود به‌صورت عرضی در راستای پارچه قرار می‌گیرند.

طبقه‌بندی ساختارهای بافته‌شده

ساختارهای بافته‌شده به طبقه‌بندی‌های زیر تقسیم می‌شوند:

  • ساختارهای ساده
  • ساختارهای پیچیده

در حالت ساختارهای ساده، فقط یک سری از رشته‌های تار و پود وجود دارد. این تارها با یکدیگر به‌صورت متناوب در هم بافته می‌شوند. همه‌ی رشته‌های تار و پود همسایه با یکدیگر موازی هستند و نقش مهم خود را جهت تعیین خواص پارچه به‌صورت مساوی ایفا می‌کنند. در حالت ساختارهای پیچیده، ممکن است بیش از یک سری رشته وجود داشته باشد که یک مجموعه سبب شکل‌دهی متن یا زمینه‌ی پارچه می‌شود و دیگر مجموعه‌ها، نقشه و تزئین پارچه را شکل می‌دهند. برخلاف ساختارهای ساده، رشته‌های همسایه در این ساختار به موازی بودن با هم نیازی ندارند.

روش‌های تصویرگری بافت پارچه

  • همپوشانی تار که در این وضعیت، تار بالاتر از پود قرار می‌گیرد.
  • همپوشانی پود که در این وضعیت، پود بالاتر از تار قرار می‌گیرد.

وقتی تار نسبت به پود در هم بافته‌شده بالاتر قرار گیرد، همپوشانی پود به‌دست می‌آید. وقتی رشته‌ پود پایین‌تر باشد، رشته‌ تار بالاتر از رشته‌ پود در هم بافته می‌شود و همپوشانی تار حاصل می‌گردد.

دو روش عملی برای تصویرگری بافت پارچه وجود دارد:

  • خطی
  • کرباس

در روش خطی، هر رشته تار و پود به‌ترتیب توسط یک خط عمودی و افقی نشان داده می‌شوند. نقطه‌ی فصل‌مشترک خط‌های متناظر با همپوشانی تار به‌وسیله‌ خال مشخص می‌شوند، اما نقطه‌ی فصل‌مشترک متناظر با همپوشانی پود، نامشخص باقی می‌ماند.
در روش کرباس، یک صفحه مربعی‌شکل به‌کار می‌رود که هر فضای عمودی و افقی به‌ترتیب بیانگر رشته تار و رشته پود است. بنابراین هر مربع، فصل‌مشترک رشته تار و پود را نشان می‌دهد.
جهت نمایش همپوشانی تار، مربع را یا پر یا سایه‌دار می‌کنند. مربع خالی نشان می‌دهد که رشته پود فراتر از تار قرار گرفته است، یعنی پود دچار همپوشانی شده است. انواع مختلفی از نشانگرها ممکن است جهت نمایش همپوشانی تار مورد استفاده قرار گیرند. از نشانگر x به‌صورت متداول استفاده می‌شود.

عناصر اصلی طراحی بافت پارچه

سه عنصر اصلی در طراحی بافت پارچه عبارتند از:

  • طراحی
  • طرح اولیه یا نقشه طراحی
  • نقشه ضربه

طراحی نشان‌دهنده‌ در هم بافتگی رشته‌های تار و پود در راپورت طرح طراح است. این حالت از تعدادی مربع که اندازه‌ی تکرار طراحی را مشخص می‌کنند، ساخته شده است.
جهت عمودی و افقی مربعات به‌ترتیب نشان‌دهنده‌ی پودها و تارها هستند. خالی بودن مربع نشان می‌دهد که تار به زیر پود متناظر می‌رود و نشانگر X در مربع نشان می‌دهد که پیوستگی‌های تار بالاتر از پود است.

طرح اولیه یا نقشه طراحی نشان‌دهنده روش طراحی تارها از طریق چشم میل‌میلک است و تعداد محور میل‌میلک مورد نیاز را برای یک تکرار مشخص بافت تعیین می‌کند. انتخاب نوع نقشه طرح اولیه به نوع بافت پارچه بستگی دارد.

نقشه ضربه، اطلاعات مفیدی را برای بافنده فراهم می‌کند. درجه بالابری محورهای میل‌میلک توسط این نقشه تعیین می‌شود. در یک نقشه ضربه، فضاهای عمودی و افقی به‌ترتیب بیانگر تارها و پودها هستند.

دغدغه بسیاری از ما برای حضور در جامعه، مهمانی‌ها و قرارهای دوستانه نوع لباسی است، که برتن می‌کنیم. همه ما دوست داریم زیباتر باشیم و مورد توجه اطرافیان قرار بگیریم. این دغدغه شاید برای کسانی که اضافه وزن دارند، از دیگران بیشتر باشد. جالب است بدانید که شما در همه‌ی زمینه ها چون رنگ، سایز، دوخت و طرح پارچه می‌توانید هوشمندانه عمل کنید تا خوش اندام تر جلوه کنید. خطوط، اولین و مهم‌ترین ابزارهایی هستند، که طراح لباس برای ارائه مدل‌های متنوع، طرح‌های ایده‌ال و لباس‌های مناسب برای اندام‌های گوناگون در اختیار دارد. مدل لباس‌ها در واقع مجموعه‌ای است، از خطوط، برش‌ها، طرح‌ها و مدل‌ها، یقه‌ها، آستین‌ها، پنس‌ها، ویژگی‌ها که اندام را به گونه‌ای دیگر نمایان می‌سازند که در ادامه هرکدام را توضیح خواهیم داد.

خطوط عمودی در لباس

در لباس مجلسی برای افراد چاق خطوط عمودی دارای ویژگی‌ بلند نمایی هستند. هر چه خطوط نازکتر و متراکم‌تر باشند، اندام را باریک‌تر و بلندتر نشان داده و هر چه خطوط ضخیم‌تر و کمتر باشند، اندام را پهن‌تر نشان می‌دهند. ضخامت خطوط در باریک یا پهن شدن اندام تاثیر دارند.

خطوط افقی در لباس

خط افقی قد را کوتاه‌تر نشان می‌دهد و برای افراد خیلی بلند مناسب است.

خطوط مایل و منحنی در لباس

خطوط هر چه مایل به خطوط افقی باشند، خصوصیات خط افقی را می‌گیرند و اندام را پهن‌تر و هر چه متمایل به خطوط عمودی باشند، ویژگی خطوط عمودی را می گیرند و اندام را بلندتر نشان می‌دهند.

خطوط شکسته در لباس

اندام را ظریف‌تر و لاغرتر نشان می‌دهند. برای بلندتر نشان دادن اندام از خطوط شکسته مایل به عمودی استفاده کنید. هر چه خطوط منحنی تر باشند، اندام چاق‌تر نشان می دهد.

پارچه نقش دار و طرح‌دار

پارچه‌ی طرح‌دار اندام را یکنواخت‌تر نشان می‌دهند. هر چه نقش پارچه بزرگتر و شلوغ‌تر باشد، اندام را چاق‌تر نشان می‌دهد. همچنین پارچه‌هایی که نقش تکرار شونده دارند، اندام را بهتر نشان می‌دهند.

پارچه با ایجاد نقوش خطای دید

خطوط اگر در قسمتی از اندام متمرکز شده باشند، توجه را به خود جلب کرده و آن قسمت بدن را بزرگتر نشان می‌دهند.

پارچه با نقوش چهارخانه

نقوش چهارخانه در پارچه افراد را درشت‌تر نشان می‌دهند. برای این نقش، اگر از رنگ سیاه و سفید استفاده شود، بیش‌ترین تاثیر را بر چاق نشان دادن شما ایفا می‌کند. پارچه‌هایی با نقوش لوزی تاثیر آن نسبت به چهارخانه کمتر است. اگر چه باید به هنگام خرید دقت فرمایید، که لوزی پهن‌تر نسبت چاق کنندگی آن دو برابر لوزی‌های باریک است.

پارچه با نقوش خالدار

در این پارچه‌ها، نقطه‌ها بر اساس نظمی خاص در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. این نقوش هم تاثیر چاق کنندگی دارند. البته  خالدار درشت اثر چاق کنندگی بیشتری به نسبت خال ریز و کوچک دارد.

نساجی عبارتست از ریسندگی یا بافندگی، هنر بافتی است که در آن برای تولید پارچه، دو مجموعه مجزا از نخ‌ها و رشته‌ها که تار و پود نامیده می‌شوند، در هم بافته شوند. رشته‌های تار در قطعه پارچه به صورت طولی، و رشته‌های پود در عرض از این سو به آن سو می‌روند. در کل میتوان گفت پارچه لایه‌ای نرمش پذیر است که از شبکه‌ای از نخ‌ها یا الیاف طبیعی یا مصنوعی تشکیل شده‌است؛ که نوع نخ‌ها یا الیاف و ساختار و نحوه قرارگیری آن‌ها در کنار یکدیگر ساختمان پارچه و خصوصیات فیزیکی آن را بوجود می‌آورد. پارچه را از روش‌های بافت تاری-پودی، بافت حلقوی، روش های بی بافت و گره زدن تولید می‌شود.

پیشینه مراحل تولید پارچه در ایران

پژوهش‌های دانشمندان در صد سال اخیر نشان دهنده این است که ایرانیان از پیشتازانی بوده‌اند که به کار بافندگی پارچه پرداخته‌اند. حتی ساکنین ایران باستان در دوره دوم سنگ (یا به اصطلاح عصر حجر میانین) با فن پارچه‌بافی آشنایی داشته اند. برای اثبات این واقعیت، بهترین گواه؛ سفال‌ها، نگین‌ها و مهره‌هایی‌ است که بیش از هشت هزار سال قبل از میلاد در ژرفای خاک‌های این مرز و بوم جا گرفته‌اند. پروفسور کارلتون کن در غاری موسوم به غار کمربند در نزدیکی دریای کاسپین، پارچه‌هایی به دست آورد که ثابت می‌کند اقوام ایرانی از همان آغاز غارنشینی، پشم گوسفند و بز را به‌صورت پارچه می‌بافتند.

مراحل تولید و عرضه پارچه

مرحله اول: پشم و گوسفند

اولین مرحله تولید مواد خام است. برای لباس آقایان بهترین جنس پشم است که از گوسفندان تهیه می شود. بهترین پشم ها از استرالیا و نیوزیلند می آیند. برعکس آقایان لباس های خانم ها معمولا فصلی ساخته می شود و از جنس هایی است که دوام و ماندگاری کمتری نسبت به لباس آقایان دارند.

مرحله دوم: تراشیدن پشم

به گوسفندانی که پشم شان تراشیده می شود floack می گویند. برای دریافت کیفیت بالاتر بهتر است گوسفندی که پشمش تراشیده می شود در بهترین و راحت ترین وضعیت باشد. تپه های استرالیا بهترین آب و هوا و بهترین علف را برای گوسفندان ارایه می دهد و در نتیجه پشم های خوبی نیز از آنجا صادر می شود. معمولا از هر گوسفند ۲.۷ تا ۸.۵ کیلوگرم پشم در سال تراشیده می شود.

مرحله سوم: رتبه دهی

بلافاصله بعد از تراشیده شدن پشم،‌ دسته بندی می شود و بعد از رتبه دهی در دسته های مختلف قرار می گیرد. این رتبه دهی به کیفیت پشم و هوایی که گوسفند در آن زیسته است بستگی زیادی دارد.

مرحله چهارم: شستن و شانه کردن پشم

پشم تراشیده شده حاوی عرق، ناخالصی، کثیفی و کلی موارد دیگر است که بعد از شستشوی مخصوص این موارد رفع می شوند. بعد از شانه کردن پشم هرگونه ناخالصی در آن از بین رفته و به پشم خالص دست می یابیم.

مرحله پنجم: تنیدن پشم

قبل از تبدیل پشم به نخ بافندگی ،بار دیگر شانه می شود تا رشته های آن به صورت موازی قرار گیرند.

مرحله ششم: به دور خود گرداندن پشم

پشم آماده بافتن وارد چرخه ای شده و تنیده می شود. در این فرآیند پشم تنیده و بافته می شود و شعاع آن کمتر شده و به ضخامت مطلوب می رسد. به دلیل فشار بالای که به آن وارد می شود پشم قابلیت خمیدگی پیدا می کند و به همین دلیل است که ما در لباس ها درزها را برای حفظ شکل نخ مشاهده می کنیم.

مرحله هفتم: رنگ کردن نخ

سه نوع رنگ کردن نخ داریم:

روش اول: در این روش رشته های بلندتر رنگ شده و مسلما رشته های کوتاه تر حذف می شوند. این فرآیند بعد از تنیده شدن انجام می گیرد ولی قبل از مرحله بافته شدن است و مناسب ترین راه برای رنگ کردن نخ ها در مقدار بسیار زیاد است. معمولا چند رنگ را در این روش ترکیب کرده و نتیجه آن کیفیت رنگ بهتر نهایی است. بعضا به جای رنگ کردن کل نخ قسمتی از آن را رنگ می کنند که این نوع رنگ کردن در لباس های پشمی فلانلی کاربرد زیادی دارد.

روش دوم: بعد از تنیده شدن نخ صورت می گیرد و بیشتر برای تولید پارچه های راه راه،شطرنجی و چهارخانه است.

رنگ کردن قسمتی: این نوع رنگ کردن بعد از تولید نخ صورت می گیرد و قبل از تبدیل شدن به پارچه. که بیشتر به درد رنگ کردن پارچه های لباس های تک رنگ می خورد.

مرحله هشتم: خم کردن

این مرحله حساس ترین مرحله ی کار است زیرا یک خطای کوچک می تواند نخ تنظیم شده را به پارچه ی نهایی نرساند. در این کار دقیقا از دو طرف نخ گرفته شده و آنقدر پیچیده و خم می شود تا شکل نهایی و مطلوب را پیدا کند. دستگاه های مدرن با چک کردن توسط لیزر این اطمینان را به کارخانه دار می دهند که نخ با دقت بالایی بافته می شود.

مرحله نهم: بافتن

بعد از خم شدن و تنیده شدن این نخ وارد دستگاه می شود تا بافته شود. براساس طرحی که باید روی پارچه قرار بگیرد این نخ بالا و پایین می شود و در این میان یک قسمت خاص وظیفه ی اعمال طرح ها روی پارچه را دارد. امروزه تمام این کارها الکترونیکی انجام می شود و سرعت بالاتری دارد.

مرحله دهم: مرحله ی آخر

مراحل نهایی برای پارچه های مختلف متفاوت است. برای پارچه های زمستانی باید در آب گرم شسته شوند و تا یک سوم از سایزشان کاهش یابد در عین حال که با یک پارچه پرتر و سنگین تر مواجه خواهیم شد. برعکس پارچه های تابستانی مورد گرمای شدید قرار می گیرند تا هرگونه پرز از روی آن ها حذف شود. در مرحله نهایی این پارچه ها توسط کارشناسان مجرب تست می شوند و این کار روی میزهای بزرگ انجام می شود که در آن چشم هر گونه اشکال یا پارگی را به راحتی مشاهده می کند.

کشش نخ نقش مهمی در بافت و تولید پارچه دارد، و بر روی کارآمدی فرآیندهای مختلف مانند پیچیدن نخ روی بوبین، به هم تاباندن نخ و چندلا کردن نخ تأثیر قابل توجهی می گذارد. کشش مناسب نخ برای تولید بسته های مناسب نخ تار، قرقره های نخ تار، تولید بسته های نخ های پود و پیچیدن نخ روی ماسوره های پود یا بوبین ها جهت استفاده در ماشین های بافندگی به منظور بافت پارچه لازم است.

کشش نخ به معنای تنش کششی است که در هنگام قرار گرفتن نخ در معرض کرنش کششی خارجی ایجاد می شود. بنابراین میزان کشش نخ به کرنش خارجی وابسته است. تنش بر حسب گرم یا نیوتن بیان می شود. کشش بیشتر نخ منجر به بسته بندی محکم تر نخ می شود و بالعکس.

کشش نخ در مرحله مقدماتی بافت

در مرحله آماده سازی بافت، کشش نخ به دلایل مختلفی لازم است. در فرآیند ریسندگی، نخ ریسیده شده به دور یک بوبین پیچیده می شود تا بسته نخ با شکل و اندازه دلخواه و با تراکم لازم آماده شود. اگر در حین فرآیند پیچیدن نخ بر روی بوبین در خلال روند نخ ریسی، مقدار مناسبی از کشش بر روی نخ اعمال شود، بسته بندی مناسبی از نخ تولید می گردد. شکل و پایداری مناسب بسته بندی نخ باعث می شود تا نخ در مراحل بعدی به راحتی باز شود و بتواند در هنگام حمل و نقل بدون شل شدن بسته بندی را تحمل کند.
در مرحله آماده سازی بافت، نخ های تار یا پود ابتداً از روی بسته بندی های مشابهی باز می شوند و سپس دو بار یا حتی سه بار قبل از اینکه به شکل بسته های آماده برای ماشین بافندگی در آیند، در قالب های مختلف دوباره بسته بندی می شوند (یا بر روی ماسوره های مختلفی پیچیده می گردند). در حین باز کردن نخ از روی بسته بندی، نخ در اثر اینرسی تحت کشش قرار می گیرد؛ حال چه بسته ای که نخ به واسطه چرخانده شدن از آن خارج می شود و چه نخی که از بسته بندی ثابت بیرون کشیده شود باز این اتفاق رخ می دهد.
برای ساخت بسته های نخ با شکل، اندازه و میزان پایداری لازم، نخ مجدداً باید به دور ماسوره های دیگری پیچیده شود و در حین این کار باید تحت کشش ثابتی قرار گیرد. علاوه بر این موارد، معمولاً نخ در طی مراحل مقدماتی بافت همواره تحت مقداری کشش قرار می گیرد؛ این کار باعث می شود تا برخی از عیوب نخ (مانند جاهای ضعیف) از بین بروند. میزان کشش نخ براساس نمره و مقاومت کششی نخ به گونه ای تنظیم می شود که در جاهای ضعیف پاره شود، اما نخ آنقدر کشیده نمی شود تا خاصیت ارتجاعی آن از بین برود. ویژگی های کششی باز کردن نخ از روی بسته بندی به عواملی مانند سرعت باز شدن نخ، اندازه بسته بندی، ارتفاع بالن، نمره نخ، نوع دستگاه کشش مورد استفاده و غیره بستگی دارند.

نقش کشش نخ در بافت پارچه

عاملی که در میان مراحل مختلف فرآوری منسوجات از ریسندگی تا بافندگی حیاتی ترین نقش را برعهده دارد، کشش نخ است. برای اینکه عملیات بافت پارچه عملکرد مناسبی داشته باشد، کشش نخ های تار برای تشکیل درست دهانه نخ تار الزامی است؛ چرا که قرار است نخ های پود در آن قرار بگیرند. ضمناً کشش نخ تار به دلایل دیگری نیز اهمیت دارد، چون این نخ تار است که باید پارچه را در موقعیت مناسبی نگه دارد و مانع از افتادن آن شود تا بتوان در قالب فواصل از پیش تعیین شده کار پود گذاری پارچه را انجام داد. پارچه ای که تراکم آن بالا است بیشتر به کشش نخ تار نیاز دارد، در حالیکه پارچه های شل برای برآورده نمودن الزامات بافت کمتر به کشش نخ تار نیازمند هستند. کشش نخ پود به رفع شلی و پیچ خوردگی نخ پود در هنگام قرار دادن آن در دهانه نخ تار کمک می کند و باعث می شود تا پودگذاری در فواصل مطلوب اتفاق بیافتد. از آنجاییکه برای تشکیل پارچه لازم است که نخ های تار و پود در هم تنیده شوند، بنابراین کشش نخ ها به دلیل در هم پیچیدگی آنها میزان چروک اعمال شده بر مجموعه دو نخ را تعیین می کند و این امر به نوبه خود بر خصوصیات پارچه حاصله تاثیر می گذارد.
بنابراین کشش نخ یکی از مهمترین پارامترها در مراحل مختلف فرآوری منسوجات است. کشش نخ در هر کدام از مراحل فرآوری تاثیر قابل توجهی بر عملکرد و کارآیی ماشین آلات و کیفیت محصولات ساخته شده دارد. همیشه در حین فرآوری سعی می شود تا کشش نخ برای اهداف خاص تا حد ممکن پایین نگه داشته شود و این سطح از کشش نخ در حین فرآیند ثابت بماند. ضمناً بهتر است که کشش نخ تا حد ممکن در حین انجام یک فرآیند یکنواخت باقی بماند. کشش زیاد نخ یا تغییرات زیاد در آن باعث می شود تا کرنش نخ بیش از حد زیاد شود و همین امر ممکن است باعث از هم گسیختگی نخ گردد که به نوبه خود سبب کاهش بهره وری دستگاه ها و افت کیفیت محصول می شود.

بازرسی بصری و درجه بندی پارچه

این روش رایج ترین شیوه برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا عدم پذیرش یک پارچه است؛ در این روش ابتدا رول پارچه بارگذاری می شود و در آن میز بازرسی به انواع مختلف لامپ با نورها و شدت های مختلف مجهز است. پارچه با سرعت مشخصی از روی میز بازرسی عبور می کند و یک متخصص به صورت بصری خطاهای از پیش تعیین شده را بررسی می نماید.
بر اساس بعد، شدت و ماهیت عیوب پارچه، تعداد مشخصی از نقاط به ازای هر متر از پارچه مورد بازرسی قرار می گیرند. غالباً درجه آزادی سیستم مورد آزمایش بیشتر از یک است.
این کار برای کل رول های نمونه (که از کل تعداد رول های پارچه ها انتخاب می شوند) تکرار می گردد. در پایان کل نقاط و متراژ پارچه مورد آزمایش محاسبه می شوند. سپس نتایج بر اساس نقاط در ۱۰۰ واحد مربع (یارد مربع یا متر مربع) یا ۱۰۰ واحد خطی (متر یا یارد) پارچه بیان می شوند.

آزمایش رنگ پارچه

یک روش استاندارد برای آزمایش رنگ پارچه، بررسی شماره مرجع رنگ تنالیته (Pantone) براساس رنگی است که مشتری انتخاب کرده است. در این روش پارچه رنگ شده با مرجع رنگی Pantone مطابقت داده می شود و با توجه به میزان مطابقت آنها پارچه مورد پذیرش قرار می گیرد. تولید کنندگان پوشاک معمولاً رنگ پارچه را با رنگ نمونه پارچه ای که از قبل توسط مشتری تایید شده است، مطابقت می دهند. نمونه های پارچه با توجه به شماره Pantone که توسط مشتری مشخص شده است، در مراحل پیش تولید آماده می گردند. پس از اینکه نمونه های رنگی پس از چندین بار آزمایش تایید شدند، از تامین کننده خواسته می شود تا براساس موارد تایید شده عمل کند. انتظار می رود تامین کننده همان دستورالعمل ها را در رنگرزی نمونه های پارچه نیز به کار ببرد.

آزمایش مقاومت پارگی پارچه

چیزی که در مورد پارامترهای مرتبط با استحکام پارچه عموماً مورد توجه قرار می گیرد، مقاومت پارچه در برابر پارگی است. این آزمایش در تجارت پارچه جایگاه ویژه ای دارد. از آزمایش معروف به ترکیدگی توپ (ball burst test) برای آزمایش مقاومت پارگی پارچه استفاده می شود. نمونه ای از پارچه که از رول پارچه یا لباس گرفته می شود بین صفحات شیاردار دستگاه آزمایش قرار می گیرد و با استفاده از پیچ بسته می شود. یک گلوله فولادی صلب و صیقلی به گیره محرک پاندول دستگاه که به پارچه نیرو وارد می کند، متصل می گردد؛ سپس آنقدر توسط گلوله پاندول از سمت راست به پارچه نیرو وارد می شود تا پارچه پاره شود. نیروی لازمه برای پاره شدن پارچه (خوانده شده از روی دستگاه) همان مقاومت پارگی پارچه است.
دو روش استاندارد برای این آزمون وجود دارد: در نرخ ثابت تراورس از مرجع ASTM-D3787 و در نرخ کشش ثابت (CRE) از استاندارد مرجع ASTM-D6797 استفاده می شود.

آزمون لغزش نخ

یکی از مشکلات مهمی که در هنگام دوخت پارچه ها پیش می آید، لغزش نخ است. پارچه های لباس و سایر محصولات دوختنی باید در برابر لغزش نخ در امتداد درزها مقاومت کافی داشته باشند. این آزمایش برای تعیین مقاومت نخ تار در برابر لغزش بر روی نخ پود یا بررسی مقاومت نخ پود در برابر لغزش بر روی نخ تار با استفاده از یک درز استاندارد انجام می گیرد.
برای آزمایش لغزش نخ تار بر روی نخ پود یک نمونه از پارچه از سمت پهن تر آن در امتداد پود پارچه بریده می شود. سپس نمونه تا شده و درز استانداردی به موازات نخ تار پارچه در فاصله خاصی از لبه تا شده نمونه ساخته می شود. در مرحله بعد نمونه به صورت استاندارد بین دو فک دستگاه تست کشش بسته می گردد؛ در این حالت درز پارچه باید در مرکز فک ها قرار گیرد. منحنی کشیدگی بار پارچه بر روی منحنی کشیدگی بار پارچه ای از همان نوع (که دارای یک درز دوخته شده استاندارد موازی با نخ های مورد آزمایش است) قرار می گیرد. مقاومت پارچه در برابر لغزش نخ به صورت باری که در آن لغزش با اندازه مشخص مشاهده می شود، بیان می گردد. این آزمایش باید طبق استاندارد ASTM-D434 انجام شود.

نفوذپذیری هوا

نفوذپذیری عبارتست از قابلیت پارچه در عبور هوا عمود بر سطح آن. این یک آزمایش مهم در زمینه پذیرش یا رد محموله های تجاری می باشد. این امر در زمینه تولید پوشاک نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا پارچه ای که نفوذپذیری هوا در آن کم است، اجازه نمی دهد عرق بدن شخص تبخیر شود؛ از این رو باعث سوزش پوست و بوی بد بدن (به علت تجمع عرق) می شود. بنابراین احتمالاً باید قبل از انتخاب پارچه برای تولید لباس میزان نفوذپذیری هوا از آن مورد آزمایش قرار گیرد.
در این آزمایش می توان با اندازه گیری سرعت جریان هوایی که به صورت عمودی از سطح پارچه عبور می کند، اختلاف فشار هوا بین دو سطح پارچه را به دست آورد. میزان نفوذپذیری هوا از سطح پارچه بر اساس سرعت جریان هوا محاسبه می شود. مقیاس نفوذ پذیری هوا cm3/s/cm2 یا ft3/min/ft2 است. این آزمون براساس استاندارد ASTM-D737 انجام می گیرد.

تغییرات ابعاد پارچه بعد از شستشو

میزان آب رفتگی پارچه یکی از مهمترین مواردی است که در انتخاب پارچه برای تولید لباس در نظر گرفته می شود. اگر آب رفت پارچه لحاظ نگردد، ممکن است لباس پس از شسته شدن کوچک شده و دیگر فرد نتواند آن را بپوشد. به این منظور میزان آب رفت پارچه هم در راستای تار و هم در راستای پود پارچه محاسبه می شود و مشخصات پارچه در اتاق برش بر اساس آنها تنظیم می گردد. شاید لباس دوخته شده از نظر ابعادی بزرگ به نظر برسد، اما پس از شستشو با اندازه های مد نظر مشتریان مطابقت پیدا می کند. دقیقاً به همین دلیل میزان دراز شدگی (کشیدگی) پارچه نیز بسیار اهمیت دارد.
برای محاسبه میزان آب رفت پارچه یک نمونه مربعی شکل در اندازه خاصی از رول پارچه بریده می شود. مربع دیگری با ابعادی کوچک تر از این مربع در داخل آن ترسیم می گردد، فاصله اضلاع مربع کوچک تر از مربع بزرگ تر باید در هر ۴ ضلع مربع یکسان باشد. این کار به این دلیل انجام می شود که ممکن است لبه های پارچه در حین شستشو ریش ریش گردند و به این دلیل ابعاد پارچه کوتاه شود؛ در این صورت درصد واقعی آب رفت پارچه به خوبی مشخص نمی گردد. سپس نمونه مشخص شده طبق شرایط استاندارد شسته و خشک می شود.