روش های آزمایش پارچه

بازرسی بصری و درجه بندی پارچه

این روش رایج ترین شیوه برای تصمیم گیری در مورد پذیرش یا عدم پذیرش یک پارچه است؛ در این روش ابتدا رول پارچه بارگذاری می شود و در آن میز بازرسی به انواع مختلف لامپ با نورها و شدت های مختلف مجهز است. پارچه با سرعت مشخصی از روی میز بازرسی عبور می کند و یک متخصص به صورت بصری خطاهای از پیش تعیین شده را بررسی می نماید.
بر اساس بعد، شدت و ماهیت عیوب پارچه، تعداد مشخصی از نقاط به ازای هر متر از پارچه مورد بازرسی قرار می گیرند. غالباً درجه آزادی سیستم مورد آزمایش بیشتر از یک است.
این کار برای کل رول های نمونه (که از کل تعداد رول های پارچه ها انتخاب می شوند) تکرار می گردد. در پایان کل نقاط و متراژ پارچه مورد آزمایش محاسبه می شوند. سپس نتایج بر اساس نقاط در ۱۰۰ واحد مربع (یارد مربع یا متر مربع) یا ۱۰۰ واحد خطی (متر یا یارد) پارچه بیان می شوند.

آزمایش رنگ پارچه

یک روش استاندارد برای آزمایش رنگ پارچه، بررسی شماره مرجع رنگ تنالیته (Pantone) براساس رنگی است که مشتری انتخاب کرده است. در این روش پارچه رنگ شده با مرجع رنگی Pantone مطابقت داده می شود و با توجه به میزان مطابقت آنها پارچه مورد پذیرش قرار می گیرد. تولید کنندگان پوشاک معمولاً رنگ پارچه را با رنگ نمونه پارچه ای که از قبل توسط مشتری تایید شده است، مطابقت می دهند. نمونه های پارچه با توجه به شماره Pantone که توسط مشتری مشخص شده است، در مراحل پیش تولید آماده می گردند. پس از اینکه نمونه های رنگی پس از چندین بار آزمایش تایید شدند، از تامین کننده خواسته می شود تا براساس موارد تایید شده عمل کند. انتظار می رود تامین کننده همان دستورالعمل ها را در رنگرزی نمونه های پارچه نیز به کار ببرد.

آزمایش مقاومت پارگی پارچه

چیزی که در مورد پارامترهای مرتبط با استحکام پارچه عموماً مورد توجه قرار می گیرد، مقاومت پارچه در برابر پارگی است. این آزمایش در تجارت پارچه جایگاه ویژه ای دارد. از آزمایش معروف به ترکیدگی توپ (ball burst test) برای آزمایش مقاومت پارگی پارچه استفاده می شود. نمونه ای از پارچه که از رول پارچه یا لباس گرفته می شود بین صفحات شیاردار دستگاه آزمایش قرار می گیرد و با استفاده از پیچ بسته می شود. یک گلوله فولادی صلب و صیقلی به گیره محرک پاندول دستگاه که به پارچه نیرو وارد می کند، متصل می گردد؛ سپس آنقدر توسط گلوله پاندول از سمت راست به پارچه نیرو وارد می شود تا پارچه پاره شود. نیروی لازمه برای پاره شدن پارچه (خوانده شده از روی دستگاه) همان مقاومت پارگی پارچه است.
دو روش استاندارد برای این آزمون وجود دارد: در نرخ ثابت تراورس از مرجع ASTM-D3787 و در نرخ کشش ثابت (CRE) از استاندارد مرجع ASTM-D6797 استفاده می شود.

آزمون لغزش نخ

یکی از مشکلات مهمی که در هنگام دوخت پارچه ها پیش می آید، لغزش نخ است. پارچه های لباس و سایر محصولات دوختنی باید در برابر لغزش نخ در امتداد درزها مقاومت کافی داشته باشند. این آزمایش برای تعیین مقاومت نخ تار در برابر لغزش بر روی نخ پود یا بررسی مقاومت نخ پود در برابر لغزش بر روی نخ تار با استفاده از یک درز استاندارد انجام می گیرد.
برای آزمایش لغزش نخ تار بر روی نخ پود یک نمونه از پارچه از سمت پهن تر آن در امتداد پود پارچه بریده می شود. سپس نمونه تا شده و درز استانداردی به موازات نخ تار پارچه در فاصله خاصی از لبه تا شده نمونه ساخته می شود. در مرحله بعد نمونه به صورت استاندارد بین دو فک دستگاه تست کشش بسته می گردد؛ در این حالت درز پارچه باید در مرکز فک ها قرار گیرد. منحنی کشیدگی بار پارچه بر روی منحنی کشیدگی بار پارچه ای از همان نوع (که دارای یک درز دوخته شده استاندارد موازی با نخ های مورد آزمایش است) قرار می گیرد. مقاومت پارچه در برابر لغزش نخ به صورت باری که در آن لغزش با اندازه مشخص مشاهده می شود، بیان می گردد. این آزمایش باید طبق استاندارد ASTM-D434 انجام شود.

نفوذپذیری هوا

نفوذپذیری عبارتست از قابلیت پارچه در عبور هوا عمود بر سطح آن. این یک آزمایش مهم در زمینه پذیرش یا رد محموله های تجاری می باشد. این امر در زمینه تولید پوشاک نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا پارچه ای که نفوذپذیری هوا در آن کم است، اجازه نمی دهد عرق بدن شخص تبخیر شود؛ از این رو باعث سوزش پوست و بوی بد بدن (به علت تجمع عرق) می شود. بنابراین احتمالاً باید قبل از انتخاب پارچه برای تولید لباس میزان نفوذپذیری هوا از آن مورد آزمایش قرار گیرد.
در این آزمایش می توان با اندازه گیری سرعت جریان هوایی که به صورت عمودی از سطح پارچه عبور می کند، اختلاف فشار هوا بین دو سطح پارچه را به دست آورد. میزان نفوذپذیری هوا از سطح پارچه بر اساس سرعت جریان هوا محاسبه می شود. مقیاس نفوذ پذیری هوا cm3/s/cm2 یا ft3/min/ft2 است. این آزمون براساس استاندارد ASTM-D737 انجام می گیرد.

تغییرات ابعاد پارچه بعد از شستشو

میزان آب رفتگی پارچه یکی از مهمترین مواردی است که در انتخاب پارچه برای تولید لباس در نظر گرفته می شود. اگر آب رفت پارچه لحاظ نگردد، ممکن است لباس پس از شسته شدن کوچک شده و دیگر فرد نتواند آن را بپوشد. به این منظور میزان آب رفت پارچه هم در راستای تار و هم در راستای پود پارچه محاسبه می شود و مشخصات پارچه در اتاق برش بر اساس آنها تنظیم می گردد. شاید لباس دوخته شده از نظر ابعادی بزرگ به نظر برسد، اما پس از شستشو با اندازه های مد نظر مشتریان مطابقت پیدا می کند. دقیقاً به همین دلیل میزان دراز شدگی (کشیدگی) پارچه نیز بسیار اهمیت دارد.
برای محاسبه میزان آب رفت پارچه یک نمونه مربعی شکل در اندازه خاصی از رول پارچه بریده می شود. مربع دیگری با ابعادی کوچک تر از این مربع در داخل آن ترسیم می گردد، فاصله اضلاع مربع کوچک تر از مربع بزرگ تر باید در هر ۴ ضلع مربع یکسان باشد. این کار به این دلیل انجام می شود که ممکن است لبه های پارچه در حین شستشو ریش ریش گردند و به این دلیل ابعاد پارچه کوتاه شود؛ در این صورت درصد واقعی آب رفت پارچه به خوبی مشخص نمی گردد. سپس نمونه مشخص شده طبق شرایط استاندارد شسته و خشک می شود.